نسل بی‌مهارت؛رهاورد نظام آموزشی!
تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۶۶۷۶۹
اما ازآنجا که مسائل درسی همچنان در اولویت قراردارد، آموزش‌وپرورش از ۱۵اسفند قصد دارد طرح ارتقای مهارت‌های تحصیلی دانش آموزان دوره دوم متوسطه را در پایگاه‌های منتخب اجرا کند. خلاصه اتفاقی که قرار است در این پایگاه‌ها رخ دهد آموزش شیوه‌های مطالعه مؤثر، روش‌های یادگیری، آموزش برنامه‌ریزی و ارائه برنامه‌های مطالعاتی، روش‌های ایجاد انگیزه، آموزش نحوه پاسخگویی به سؤالات مفهومی و امتحانات نهایی است؛ در واقع باز هم تمرکز بر موضوعات تحصیلی.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
موانعی که باید حذف شود
پرورش و توانا کردن کودکان و نوجوانان تا آن درجه که بتوانند از پس زندگی خویش برآیند، رسالت آموزش‌وپرورش است. براساس این رسالت، ضمن فراگیری آموزش‌های پایه باید استعدادها و خلاقیت‌های دانش‌آموزان در طول دوران تحصیل شکوفا شود تا برای جامعه خیرعمومی داشته و موجب ارتقا و پیشرفت جمعی شوند اما در دهه‌های اخیر به علت تمرکز فوق‌‌العاده بر تحصیلات تکمیلی و تعریف دانشگاه به‌عنوان تنها مسیر یا مطمئن‌ترین راه برای رسیدن به رشد اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی، نسبت آموزش‌های پایه در مدرسه با بازار کار تا حد زیادی کمرنگ شده و نقش نظام آموزش‌وپرورش با اشتغال و توانمندسازی مورد غفلت واقع شده است. یکی از مسائلی که به این موضوع دامن زده، کنکور است. به این معنی که رسالت آموزش‌وپرورش عملا در قبولی دانش‌آموزان درکنکور تعریف شده که بسیاری از مباحث تربیتی و توانمندسازی را تحت الشعاع قرار داده است. نحوه انجام هدایت تحصیلی در مدارس نیز یکی از مسائل بحث‌برانگیز است، زیرا شیوه فعلی حتی با وجود برخی اصلاحات در سال‌های اخیر همچنان مبتنی بر تشخیص توانایی دانش‌آموزان از طریق نمره است. به اعتقاد نقادان سیاست‌های آموزش و پرورش در چنین سیستمی لحاظ کردن نیازهای ملی، بین‌المللی و آینده‌نگری در مورد وضعیت اشتغال در بازار کار آینده، موضوعی بدون اولویت جلوه می‌کند که در تولید جمعیت جوان «نیت»، مؤثراست. این دو موضوع البته فقط دو مثال از موانع عینی در فرآیند توانمندسازی بچه‌ها در مدارس است که ذیل موضوع کلی«بازنگری در ایده‌های حکمرانی آموزشی» مورد توجه کارشناسان و صاحب‌نظران قرار دارد. در این نگاه، آموزش‌وپرورش، وزارتخانه‌ای عریض و طویل معرفی می‌شود که بیشترین کارمندان دولت را در خود جای داده و مسائل مالی در آن همواره محل چالش است به طوری که نزدیک به ۹۷درصد بودجه آموزش‌وپرورش صرف حقوق و دستمزد می‌شود. این درحالی است که در دهه‌های اخیر راه‌حل‌هایی که برای برون رفت از مشکلات مالی استفاده شده مباحثی همچون خصوصی سازی، توسعه مدارس غیردولتی، فروش دارایی‌ها و خرید خدمات بوده، یعنی راه‌حل‌هایی که خودشان مسبب مشکلات دیگر بوده‌اند. از این‌روست که کارشناسان می‌گویند کشور نیازمند تجدیدنظر در ایده‌های حکمرانی آموزش‌وپرورش است به طوری که با بازبینی در مسأله تأمین مالی بتواند خودش را از روزمرگی خلاص کند و با دیدی آینده‌نگرانه به رابطه میان آموزش پایه(مدرسه) و اشتغال بیندیشد.
نسلNEET
نسل «نیت» به اندازه نسل «ضد» شناخته شده نیست ولی مسائل و چالش‌هایش به اندازه این نسل مهم است. «نیت»ها کسانی هستند که نه آموزش می‌بینند، نه کار می‌کنند و نه مهارتی دارند. از قضا نیت‌ها که جمعیتی قابل توجه نیز هستند کودکان، نوجوانان و جوانان را در برمی‌گیرند که همگی مداوم یا مقطعی، رخت دانش‌آموزی بر تن داشته‌اند و پشت میز و نیمکت‌های مدارس نشسته‌اند. این افراد که آموزش‌های پایه را به‌صورت معیوب، بی‌هدف و بی‌برنامه تجربه کرده‌اند با افزایش سن به آدم‌هایی تبدیل می‌شوند که به سبب توانمند نبودن در چرخه فقر و محرومیت قرار می‌گیرند. از این رو در نقدی که اخیرا بر «سیاست‌های آموزش‌وپرورش در رابطه با توانمندسازی دانش‌آموزان» به رشته تحریر درآمده، این وزارتخانه یکی از اجزای نظام اجتماعی معرفی شده که برای دو مؤلفه آموزش و اشتغال باید برنامه داشته باشد. به این ترتیب مدرسه به‌عنوان یکی از مهمترین نهادهای کشور باید بالا بردن سطح دانش و آگاهی کودکان و نوجوانان را در دستورکار قرار دهد و امکان ادامه تحصیل مفید و اشتغال مناسب را برای آنها فراهم کند تا نسل نیت جان نگیرد و در جامعه ریشه ندواند.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: آموزش و پرورش تربیت نظام آموزشی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۶۶۷۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سبک بازی‌محور؛ افقی نو در حوزه آموزش دانش‌آموزان
بازی در دوران کودکی و نوجوانی با توجه به داشتن رابطه مستقیم با رشد مطلوب و همه جانبه امری بسیار مهم تلقی می‌شود، به همین سبب با گسترش روزافزون رسانه‌ها و پیشرفت تکنولوژی، روش‌های نوین آموزش مطرح است و معلمان و فعالان تربیتی برای دست یافتن به نتایج بهتر در تدریس درصدد اجرایی کردن این روش‌ها هستند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، بازی در دوران کودکی و نوجوانی با توجه به داشتن رابطه مستقیم با رشد مطلوب و همه جانبه امری بسیار مهم تلقی می‌شود و بر رشد مناسب فرزندان در آینده تأثیرگذار خواهد بود، به همین سبب در سال‌های گسترش روزافزون رسانه‌ها و پیشرفت چشمگیر تکنولوژی، سبک‌های جدید آموزشی به‌نام روش‌های نوین آموزش مطرح شده است که معلمان و فعالان تربیتی درصدد اجرایی کردن این روش‌ها در مدارس هستند.
بعد از دوران شیوع کرونا، دانش‌آموزان بیشتر اوقات فراغت خود را صرف تماشای تلویزیون، بازی‌های رایانه‌ای و موبایلی می‌کنند و دچار فقدان تحرک و فعالیت‌های فیزیکی مناسب در جهت رشد کامل و آموزش مناسب خود هستند که این امر باعث می‌شود سلامت، رشد و روند تحصیل دانش‌آموزان به طور جدی به خطر افتد.
کم‌تحرکی، دانش‌آموزان را دچار چاقی، بیماری‌های فشار خون، دیابت نوع دوم، نامنظمی هورمون رشد، مشکلات تنفسی و استخوانی می‌کند و هر یک از این بیماری‌های جسمی، مشکلات روحی و روانی را نیز به همراه خواهد داشت و حتی منجر به ایجاد اختلال در روابط اجتماعی صحیح، نداشتن اعتماد به نفس و عزت نفس در سنین بالاتر خواهد شد.
اختصاص دادن زمان بیش از حد به استفاده از رسانه‌ها علاوه بر مشکلات جسمی و روحی که به دنبال دارد، می‌تواند ضربه سنگین و جبران‌ناپذیری به فرایند یادگیری و تحصیل دانش‌آموزان وارد کند، به گونه‌ای که اگر استفاده دانش‌آموزان از رسانه تحت کنترل قرار نگیرد، جبران عواقب آن بسیار دشوار خواهد بود.
محمد کمال، برنامه‌نویس، طراح بازی و مؤلف کتاب در حوزه رسانه و تربیت رسانه‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص جایگاه بازی در مدارس و آموزش اظهار می‌کند: به علت ارائه محتوای درسی به روش سنتی در مدارس، برخی دانش‌آموزان میل و رغبت کمتری برای حضور در کلاس‌های درس دارند، چرا که این سبک از روش آموزش برای آنها نسبت به دیگر سبک‌های آموزشی جذابیت ندارد.
وی با بیان اینکه ذائقه دانش‌آموزان تغییر پیدا کرده و رسانه‌ای شده است، به‌گونه‌ای که مطالب آموزشی مختلفی را از مشاهده فیلم، سریال یا انجام بازی‌های رایانه‌ای فرا می‌گیرد، می‌افزاید: گاهی در مدارس، دانش‌آموزان را با محتوای درسی غیرجذاب روبه‌رو می‌کنیم که سبب ناکارآمدی تدریس و آموزش برای دانش‌آموزان می‌شود.
این مدرس رسانه و هوش مصنوعی با اشاره به اینکه منظور از بازی فعالیت‌هایی بدون هدف برای سرگرمی نیست، بلکه منظور فعالیت‌هایی است که مطالب درسی با استفاده از آن به دانش‌آموزان آموزش داده شود و یادگیری توسط آن صورت گیرد، عنوان می‌کند: در بعضی از مدارس که به روش بازی‌محور مطالب درسی را به دانش‌آموز انتقال می‌دهند، دانش‌آموز عملکرد بهتری دارد و شکوفایی استعدادهای او بیشتر است و محیط شادتری در مدرسه وجود خواهد داشت، به همین سبب میل و رغبت دانش‌آموزان برای حضور در مدرسه بیشتر است.
کمال ادامه می‌دهد: در مدارسی که از روش بازی‌محور استفاده نمی‌کنند، دانش‌آموزان رغبت زیادی برای آموزش و یادگیری ندارند و نیاز آنها با حضور در کلاس رفع نمی‌شود و زمانی که درسی به آنها آموزش داده شود، بعد از مدت کوتاهی فراموش می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه آموزش باید با بازی ترکیب شود، اضافه می‌کند: دروسی مانند زیست، تاریخ، مفاهیم دینی و اخلاقی، شیمی و دیگر دروس این ظرفیت را دارند که مطالب آموزشی و کاربردی آن را در قالب فیلم‌های کوتاه و بازی به دانش‌آموزان ارائه دهیم، همان‌گونه که در بعضی از بازی‌ها و برنامه‌های تلویزیونی محتواهای درسی گنجانده شده است و دانش‌آموز با استفاده از آن می‌تواند مطالب را بهتر درک کند و به خاطر بسپارد.
پژوهشگر حوزه رسانه و بازی خاطرنشان می‌کند: می‌توان جنگ‌ها و شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخی را در قالب بازی به دانش‌آموز آموزش داد، به‌گونه‌ای که در فضای بازی دانش‌آموز را با تاریخ آشنا کنیم تا او با تلاش و خلاقیت خود وارد دنیای تاریخ شود، همچنین در درس ریاضی می‌توان از بازی‌های فکری، بازی‌های جعبه‌ای یا پازل استفاده کرد تا با درگیری ذهن دانش‌آموز برای حل مسئله و پاسخ به معماهای موردنظر با محتوای درسی روبه‌رو شود و به صورت غیرمستقیم آموزش مطالب صورت بگیرد.
کمال با بیان اینکه اثرگذاری آموزش همراه با بازی بسیار بیشتر است، می‌افزاید: ذائقه و میل دانش‌آموزان نسبت به سال‌های گذشته تغییراتی داشته است و میل آنها به تصاویر بیشتر از متن‌ها است، بنابراین نمی‌توان در مدارس با صرف آموزش شفاهی و متنی دانش‌آموزان را ترغیب به یادگیری کرد، بلکه باید با درگیر کردن حواس مختلف دانش‌آموز و ارائه مطالب در قالب مورد پسند او یادگیری و آموزش را برای او شیرین و جذاب کنیم.
وی در خصوص مزایا و معایب سبک آموزش بازی‌محور در مدارس می‌گوید: برای آموزش محتواهای درسی نباید تنها به روش بازی‌محور تکیه کرد، زیرا باعث فاصله گرفتن دانش‌آموزان از مطالعه کتاب می‌شود، بلکه باید با حفظ جذابیت و لذت خواندن کتاب، آنها را به مطالعه کتب درسی و غیردرسی تشویق کنیم.
این مدرس بازی‌سازی با بیان اینکه نیاز است مطالعه کتاب همراه با بازی در فرایند آموزش مشارکت داشته باشد، عنوان می‌کند: آموزش بعضی از دروس مانند آموزش شعر تنها در قالب کتاب با استفاده از هنر و خلاقیت معلم می‌تواند به دانش‌آموزان عرضه می‌شود و نیاز است که دانش‌آموزان کتاب به دست بگیرند و مطالعه داشته باشند.
کمال با اشاره به اینکه منظور از بازی‌هایی که با آموزش همراه می‌شود، تنها بازی‌های رایانه‌ای نیست، بلکه گاهی باید در زمین فوتبال یا در اردو به دانش‌آموزان مفاهیم اخلاقی همچون از خودگذشتگی را آموخت، ادامه می‌دهد: با آموزش به سبک بازی‌های رایانه‌ای، سبک زندگی دانش‌آموزان رسانه‌ای می‌شود و تحرک آنها کاهش می‌یابد که بیماری‌های جسمی و روحی مختلفی را به دنبال خواهد داشت، بنابراین دانش‌آموزان باید بتوانند ابعاد مختلف زندگی مورد توجه قرار دهند.
وی در خصوص روش ارزیابی اثربخشی آموزش بازی‌محور بیان می‌کند: با آزمون‌هایی که از دانش‌آموزان گرفته می‌شود، می‌توان سطح یادگیری و اثربخشی روش آموزش بازی‌محور را سنجید و مورد بررسی قرار داد، چراکه عمق فهم و درک مطالب درسی توسط دانش‌آموزان با این روش در پاسخگویی دانش‌آموزان به سوالات درسی قابل مشاهده است.
این برنامه‌نویس و طراح بازی با بیان راهکاری برای توسعه مدارس بازی‌محور اظهار می‌کند: باید بخش‌هایی از محتوای کتب درسی مدارس به صورت بازی‌محور تألیف شود، همچنین آموزش‌های لازم در خصوص سبک آموزش بازی‌محور به معلمان و دانشجو معلمان ارائه شود تا بتوانند در اجرایی کردن این سبک از آموزش عملکرد خوبی داشته و شاهد تأثیر آن بر فرایند یادگیری دانش‌آموزان باشند.
حجت‌الاسلام حسین ناصری، معلم و طراح و مدل‌ساز بازی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: معلم و مدرسه از دانش‌آموزان انتظار دارند تا خوب به درس گوش فرا دهند و نمرات خوبی در امتحانات کسب کنند، از طرفی دانش‌آموزان از معلم و مدرسه انتظار آزادی بیشتر برای بازی کردن و پرداختن به فعالیت‌های غیررسمی یا نیمه‌رسمی را در کلاس دارند، به همین سبب به هنگام تعطیلی مدارس، دانش‌آموزان با شوق فراوانی از مدرسه به سمت خانه‌هایشان راهی می‌شوند.
وی با بیان اینکه در مدارس بازی‌محور سعی شده است که خواسته معلم و انتظارات دانش‌آموزان در یک بازه مشترکی به نام درس‌های بازی‌محور جمع شود، می‌افزاید: با روش آموزش بازی‌محور در مدارس معلم و دانش‌آموزان به خواسته‌ها و انتظارات خود دست پیدا می‌کنند، اما باید توجه داشت که نباید در بازی‌کردن افراط یا تفریط شود تا به آموزش مطالب درسی خدشه‌ای وارد نشود.
پژوهشگر حوزه تربیت و بازی در خصوص اینکه آموزش بازی‌محور سبب تقویت انگیزه‌هایی درونی در دانش‌آموزان می‌شود، ادامه می‌دهد: آموزش بازی‌محور ممکن است سبب تقویت مهارت دانش‌آموزان نشود، اما آنچه در این سبک‌های آموزشی مورد توجه خواهد بود، این است که انگیزه‌های درونی دانش‌آموز کودک و نوجوان برانگیخته می‌شود و این سبک آموزش باب میل هر دانش‌آموزی است.
حجت‌الاسلام ناصری عنوان می‌کند: وقتی با این سبک آموزشی با دانش‌آموز برخورد کردیم، می‌توانیم در بهترین حالت مطالب درسی را به دانش‌آموزان انتقال دهیم و کمتر از ابزاری مانند تنبیه و وعده دادن به آنها استفاده کنیم.
وی اضافه می‌کند: برای مثال در درس تاریخ از دانش‌آموز می‌خواهیم که با دوران صفویه آشنا شود، در سبک آموزش سنتی معلم به‌صورت شفاهی مطلب درسی موردنظر را تدریس می‌کند و از دانش‌آموزان امتحان می‌گیرد تا سطح یادگیری آنها را متوجه شود، اما در قالب درس‌نامه بازی‌محور دانش‌آموز با فضای بازی درگیر می‌شود و به سبب میل و رغبت درونی به بازی کردن ادامه می‌دهد و می‌تواند در موضوعی که شاید برای او ناخوشایند باشد، بدون توضیحات معلم محتوای مورد نظر را فراگیرد.
این معلم و پژوهشگر حوزه تربیت و بازی در خصوص اینکه آیا سبک آموزش بازی‌محور مناسب تمام دانش‌آموزان است یا خیر، خاطرنشان می‌کند: بازی کردن برای همگان جذاب است و طبق نظر روان‌شناسان و جامعه‌شناسان کودکی که بازی نکند، دچار نقص یا اختلال است و باید برای تشخیص به متخصص مراجعه کند.
حجت‌الاسلام ناصری در خصوص اثربخش بودن سبک آموزش بازی‌محور با بیان اینکه مطالب درسی نباید به ذهن دانش‌آموز تزریق شود، بلکه باید توسط او فهمیده شود، می‌افزاید: در سبک آموزش بازی‌محور، مطالب به صورت مفهومی به دانش‌آموزان منتقل می‌شود و آنها مطالب را به‌صورت عمیق درک می‌کنند و در امتحاناتی که به سبک بازی‌محور طراحی شده است، می‌توانند در پاسخ به سوالات همان مفاهیم و محتواهای درسی را بیان کنند.
وی تصریح می‌کند: اجرا کردن بازی در مدرسه نیاز به تخصص و مهارت ویژه‌ای توسط معلم و دیگر عوامل آموزشی و پرورشی مدرسه دارد، به همین سبب نیاز است در مدارس بازی‌محور، معلمان با آگاهی و دانش کافی در زمینه بازی، درس‌نامه‌های بازی‌محور داشته باشند و بتوانند به خوبی بازی‌های گوناگون را اجرا کنند تا هدایت کلاس را در اختیار گیرند و به هدف مطلوب از آموزش بازی‌محور دست یابند.
این طراح و مدل‌ساز بازی با اشاره به اینکه سبک بازی‌محور نباید به‌طور کامل جایگزین سبک آموزش سنتی شود، می‌گوید: درس‌نامه بازی‌محور یکی از قالب‌هایی است که دانش‌آموز در مدرسه به آن نیاز دارد، اما این بدان معنا نیست که این سبک آموزشی به‌طور کامل جایگزین روش سنتی شود و تمام محتواها در قالب بازی به دانش‌آموز آموزش داده شود؛ روش تعامل و گفت‌وگو محوری نباید ترک شود و باید روش بازی محور در کنار روش‌های سنتی قرار بگیرد.
حجت‌الاسلام ناصری با بیان اینکه اولین و مهمترین قدم برای توسعه سبک آموزش بازی‌محور درک ضرورت آن است، عنوان می‌کند: معلمان باید درک کنند که برای جای گرفتن در ذهن دانش‌آموز و انتقال هرچه بهتر محتواهای آموزشی باید از روش بازی‌محور در آموزش کتب درسی استفاده کنند.
بر این اساس، سبک آموزشی بازی محور که سبکی نوین در عرصه آموزش در مدارس است، برای تدریس بعضی دروس بسیاری کارآمد است و دانش‌آموز با این روش بسیاری از دروس را بهتر می‌آموزد، اما مهم است که معلم به اصول تدریس به سبک آموزش بازی محور آگاه باشد تا بتواند به نتیجه مطلوب برسد، همچنین این روش تنها در بعضی موارد نتیجه بخش است و نباید به طور کلی جایگزین روش تدریس سنتی شود.
کد خبر 746454
ورود دادستان کلاله به موضوع مفقودی «یسنا»